Dolina Sztoły w zimowej odsłonie

NAJMNIEJ CHYBA ZNANA DOLINKA KRAKOWSKA

Szukając ciekawych miejsc na krótki spacer po pracy, trafiliśmy na informacje o Dolinie Sztoły. Bez większego entuzjazmu, już całkiem pod wieczór, pojechaliśmy do Bukowna. Nasze nastawienie zmieniło się diametralnie już na parkingu. Promienie zachodzącego słońca kolorowały czubki drzew, które niczym w lustrze odbijały się w szmaragdowym zakolu niewielkiej rzeczki. Planowany krótki spacer zmienił się w włóczęgą aż do zmroku.
Jak to mawiał Bilbo Baggins:

„Czasem niebezpiecznie jest wyjść z domu,
gdy staniesz na drodze, nigdy nie wiadomo, dokąd cię nogi poniosą„

Dolina Sztoły

Sztoła, nazywana także czasem Czartorią, jest dopływem, trochę nam już znanej z wyprawy na bagna, Białej Przemszy. Jej nazwa pochodzi od słowa „sztolnia”, gdyż rzeczka, a w zasadzie zasilający ją dopływ Baba, odprowadza wody ze zlikwidowanej, olkuskiej kopalni rud cynku i ołowiu – Pomorzany. Właśnie od ilości i jakości wód kopalnianych zależy poziom oraz kolor wody w dolnej Sztole.

Najbardziej malowniczo rzeka wygląda, gdy woda jest turkusowa. Zdarza się jednak, że przybiera ona mniej wyrazisty kolor. Ale nawet wtedy można się zachwycić bardzo krętą i głęboko wciętą doliną rzeki. Bardzo efektownie wyglądają meandry wijące się pod wysokimi, piaszczystymi skarpami.

Rejon ze względu na swe walory krajobrazowe i przyrodnicze włączony został do Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, a na terenach wokół Sztoły wyznakowano kilka szlaków. Są to lokalne ścieżki, nie szlaki PTTK:
– czerwony Szlak Sztoły
– niebieski Szlak Diablej Góry
oraz szlaki nordic walking wokół i przez Pustynie Starczynowską.
Szczegółowe opisy szlaków wraz mapami znajdziecie w tej publikacji.

Mapka pochodzi z publikacji „Turystyczne Bukowno. Przewodnik po gminnych szlakach turystyczny”

Szlak Sztoły: Bukowno, ul. Mostowa – zalew Leśny Dwór

Ze względu na niewielką ilość czasu zdecydowaliśmy się na spacer szlakiem czerwonym, na bardzo krótkim, lecz niezwykle urokliwym odcinku: ulica Mostowa – zalew Leśny Dwór. To odcinek łączący górną i dolną pętlę Szlaku Sztoły.
Już z parkingu zobaczyliśmy największy meander Sztoły podcinający wysoki, piaszczysty brzeg.

A dalej było już tylko piękniej, kolejne zakola rzeki, strome, piaszczyste klify i bór sosnowy.

Więcej informacji o naszych wycieczkach po KRAKOWIE i OKOLICACH KRAKOWA znajdziecie tu.

Zalew Leśny Dwór

Klucząc pomiędzy drzewami, za czerwonym szlakiem, doszliśmy do niewielkiego, sztucznego zalewu.

To właśnie tu, w miejscu gdzie Baba wpada do Sztoły, w latach 30 XX wieku wybudowano zaporę i utworzono ośrodek letniskowy „Leśny Dwór”.

Po II wojnie światowej czas świetności letniska przeminął i obecnie zbiornik wodny służy głównie wędkarzom.

Obchodząc go dookoła zauważyliśmy tabliczki z zakazem kąpieli.

Sztoła – najbardziej górska rzeka Jury

Nad Sztołę zapewne jeszcze wrócimy i to nie tylko po to, by przejść pozostałe fragmenty szlaku. Chcemy spróbować tu naszych sił na kajakach. Kajakarze chwalą bardzo spływy tą malowniczą rzeką. Po dolnej Sztole, na odcinku Leśny Dwór – ul. Borowska, można popływać rekreacyjnie, zaś amatorzy kajakarstwa zwałkowego zachwycają się odcinkiem od Borowskiej do ujścia Sztoły do Białej Przemszy. Twierdzą nawet, że Sztoła to najbardziej górska rzeka Jury.
Szczegółową rozpiskę kilometrażu Sztoły znajdziecie tu.

Więcej opisów naszych wycieczek po
JURZE KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKIEJ
znajdziecie tu.

Edit: 10.01.2022

Sztoła niestety przestała płynąć. To konsekwencje wyłączenia pomp odwadniających likwidowanej kopalni Olkusz-Pomorzany. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w tym artykule.

INFORMACJE PRAKTYCZNE

Dojazd

Drogą 94 do Olkusza, potem na Bukowno. Najlepiej ustawić Mapy Google na „Sztoła – parking nad rzeką”

Parking

Sztoła – parking nad rzeką – bezpłatny (styczeń 2021 r.).
Ci, którzy wybiorą inny niż my punkt startowy, znajdą lokalizacje pozostałych parkingów na mapkach w tej broszurze.

Opłaty

Brak.